Kan ralkap CNA, CDF le PDF riahcaw, uniform, innsaknak le thiltenek pawl hna hi cu ramchung nulepa nih bawmh khawh hramhram rak i zuam ve u mu. Meithal le a herh tukmi pawl tuhi Ramdang in asi khawh chung in kan i zuam cio ve lai!Crd.. Chelsae Bawi
Relchap>>>>Miphun Huap Anti- Corruption Phu asiloah Auditor Committee Kan Ser A Herh
==========================================================
Ramdang in bawmhnak a rat tikah an tei khawhlo bikmi le an umlo ngahlo mi cu eihmuarnak (corruption) hi a si zungzal. Ram pakhat raal a thawh ruangah maw, ramchung (disaster) a tlun tikah bawmhnak an pekmi pawl hi hruaitu/tolreltu pawl nih a zatceo paoh hi an fir zungzal, cucu vawleicung tuanbia ah um lo ngahlo khi a si ti ning law ka palh lai lo dah. Cucaah an i ralrin bikmi thil le tei hmasa a herh bikmi zong asi.
American ralkap nih Afghanistan cu kum 20 chung a ramah daihnak a umnak hnga an rak bawmh hna, hi chung ahhin $2 trillion an rak dih. Hi chung ahhin an bawi pawl nih phaisa hi a thana loin eihmuar rumro an rak rian, kan ram le mipi caah zeidah kan tuah khawh lai, ti nakin zeitindah langh tung loin kan ei khawh ve lai, tiin tan an lak la hna. Ralkap lahkhah le cozah lahkhah hmanh a pe kho huaha ti lo, ah ram mipi nih an cozah zumhnak an ngeilo chin lengmang cang, mizeihmanh an i biatak lo chin lengmang cang. Cutikah America nih an zoh lengmang hna tikah Taliban raal tih ruangah si loin an cozah a dikhman duhlo ruangah kum zeizat hmanh um usihlaw an i thatpi hlei lai lo timi an rak theih tuk caah an chuaktaknak kha a si.
Cubantuk thiam in Iraq War lio ahkhan US nih an bawmhnak billion tampi cu chim lo Iraq cozah nih US $150 billion zinan man-cozah minung nih an rak fir. Vawleicung ah corruption a tambiknak pahnihnak a rak si phah. Ram mipi nih Iraq cozah an zumh lo lawng si loin, US cozah tiangin an zum ti hna lo, an lungthin a te tenghnge dih cang, an cozah zumhlo hrat ahcun an ram caah an an i biatak duh ti lo. Cutikah Iraq ralkap minung ting tampi asi mi le hriamnam tha a ngeimi kha, ISIS minung 8000 tluk telawng nih ar dawi tluk in an rak dawi khawhnak hna kha a si.
Tuhi Ukraine zong corruption kongah biatak tein a buai ve cang, US le NATO nih an bawmhnak pawl phaisa cu an bawi pawl nih an zal chungah an i sanh cuahmah cang. US le NATO nih biatak tein an vun tlangtlak hna, President Zelensky hrimhrim nih Anti-Corruption Bureau an vun dirh ciammam i nizaan tihni chung te ahkhan Ukraine bawi ngan minung 16 bak an tlaih hna. Acting minister a tuan lio mi Vasyl Lozynskyy le bang cu $400,000 bak a rak fir caah Sunday ahkhan an tlaih colh. President Zelensky nih biatak tein tuanvo lak a herh timi ai fiantuk caah corruption leiah cun zero bak kan si lai tiin bia ai kam phah, tuhi biatak tukin tan an lak liopi asi.
Tutan kan dothlennak zong ahhin a chunglei in buaibainak tete a umziar mi cu corruption asi, mizeihmanh nih phaisa audit an tuah lo i mipi nih kan thei lo an hmannak pawl. An hmuhnak cu an chim ko nain an hmannak an chim duh ti lo, hriamnam cawknak kongah mipi theih a herhlo ti phun in an tang, a ngaitak lo ahcun Russia Ralpi a doh cuahmahtu Ukraine hmanh nih vawleicungpi theih in hriamnam an ngeihmi le an cawkmi cu a langhter ko si. Kanmah le kan pengtlang cio ahcun auditor cu kan chiah ve men, a min cun, asinain thildiklo a um tiah an hmuh hmanh ah an phuang ngam taktak tung lo, an thuhpiak lehlam hna si.
Amah le Pathian vei ceihte ko hna seh, tiin biatlang kan kawm tawnmi hi kan thanchonak dawntubik virus cu asi. Pastor a si le ka zumh ko, doctor le Rev pei a si cu, bochan tukmi pa le mifim pei a si cu, tiah Laimi cu ti kan hmanmi nih a kan hrawk tawn. Phaisa cu mi a tukforh kho tuk i phaisa kong ahcun kan zumh le zumh lo kong nakin ningcang tein a kal khawhnak ding le kan buai lo nak dingah phung thatein ser khawh kha a biapi tuk. Phaisa tom tonghthamh cu a caan a sau deuhdeuh lai i kan mit a kan cawtter deuh deuh ve ko lai, cu tikah midang zong an si ve cio ko, ti phun in pastor pipi zong an tluk lengmang nak kha a si tawn cuh.
Hi raal kan teinak ding ahhin vanlawng kahnak thatha le hriamnam thong tampi kan ngei kha a biapi bik a si lo, cubantuk kahnak lei tolreltu lutlai pawl an thianhlimh hmasa kha a biapi bik. Cu bantuk an thiamhlim khawhnak dingah le thiang hlimlo zong nih a fir khawhlo nak ding ahcun Chin miphun huap in auditor le anti-corruption phu kan i ngeih hna ah a thabik lai. Chinmi huap in kan i ngeih khawhlo hmanh ah CNA nih a command tangah a ummi hriamtlaiphu paoh cu ngeih khawh ah a tha.
Cu hman cu a si khawh lo hrat asi le Hakha, Thantlang le Rawn Chin vial cu a si kho tukmi asi ko. Refugee bawmhnak tiangin check hlat viar hi a herh tuk.
Raal kan teinak ding ahhin zeibantuk dirhmun ahkhin dah kan dir? Afghanistan le Iraq bantuk in maw, asiloah Ukraine bantuk in kan lung hi kan i fim zau ko lai dah? Check hlattu le sualphawtu a ngei lomi phaisa tlaitu cu vawleicung ah a dik kho lomi kalphung a si. Mi zeibantuk pastor le hruaitu ding an si lo, mahti ka ti tikah phaisa tho ti hlah u, ka ti nak a si hrimhrim lo. Phaisa kan thawhmi hi kan thawh ah a za, tiin ruah menmen nih kan miphun a hrawktuk cang, a kalnak zong hi thatein zakhat ah zakhat kan theihlo hmanh ah a tlangpi in kan theih hrimhrim awk cu a si ve.
Hmuhnak lawng langhter i hmannak langhter ti lomi cu zeitindah caansau a nguh khawh lai, Laimi riantuan zia le kan chan hi zeitindah kan sauter khawh peng lai timi hi kan ruah deuh hna cu a herh cang hi.
Hi raal hi kan tei lo a si ahcun kan buainak hrampi cu mahhi ruang ahhin puh viar a si te lai khah! Anti-Corruption phu le Auditor Committee kan dirh khawh ahcun mizeihmanh zaangfah lo ding, zeitluk mi poimawh an si zongah an rian in phuah bak ding, thlachiat kan ruah tukmi nihhin a kan lentil cang. Cuti I kan tuah khawh ahcun kan thangcho ning a rang taktak khi asi lai.Crd.. Chelsae Bawi
Leave a Reply